THEMA

Klei in Veen

Veenoxidatie afremmen zonder te vernatten

Om de klimaatdoelstelling in veenweidegebied te halen worden verschillende maatregelen onderzocht, waaronder vernattingsmaatregelen en natte teelten. De bodemmaatregel klei in veen is een relatief nieuwe, innovatieve maatregel die agrariërs kunnen toepassen zonder verhoging van de grondwaterstand.

Uit lab- en veldproeven ontstaat het beeld dat inspoelen van klei (Klei in Veen) als maatregel kan bijdragen aan de afremming van veenoxidatie, dat is extra voordelig in gebieden waar het watersysteem niet altijd kan voldoen aan de watervraag van vernatting.

Het doel van dit thema is het ontwikkelen van kennis over de effectiviteit, de afwentelingseffecten en de wijzen van toepassing van het verkleinen van veen.

Op 30 januari 2023 organiseerde VIPNL in samenwerking met het NOBV een webinar over klei in veen.

Thematrekker:

P.M.

Pilots met klei in veen

Sinds 2018 zijn er verschillende pilots uitgevoerd naar de mogelijkheden om bodemdaling en de emissie van broeikasgassen te verminderen door klei in te brengen in veen. Uit die eerste proeven bleek dat er voldoende perspectieven waren om deze maatregel verder te ontwikkelen. Daarom lanceerde VIPNL het nationale programma ‘Klei in Veen’, een thema met vijf werkpakketten.

Grondsoorten met een hoog lutumgehalte (het percentage klei in de grond) kunnen een sterke binding aangaan met organische deeltjes: een kleihumuscomplex. Door de aanwezigheid van klei verlopen afbraakprocessen trager dan als er geen klei aanwezig is. Dit maakt het inspoelen van klei in veengrond een effectieve maatregel om de afbraak van organische stoffen af te remmen. Daarmee kunnen bodemdaling en CO2-emissies worden afgeremd zonder te vernatten.

Er is nog onvoldoende kennis beschikbaar over de effectiviteit, de afwentelingseffecten, en de wijzen van toepassing van het verkleien van veen. Daarom wordt binnen het thema Klei in Veen verder onderzoek uitgevoerd over onder meer kleitypen, dosering en bijvoorbeeld de mogelijkheden om verkleiïng te combineren met grondwaterverhoging.

Het thema Klei in Veen wordt uitgevoerd in de proeftuinen Utrecht & Zuid-Holland, Noord-Holland, Friesland en Overijssel. VIPNL werkt in dit thema samen met het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden (NOBV). Het NOBV doet hierin onderzoek naar de reductie van broeikasgasemissies op een aantal pilotlocaties voor Klei in Veen kijkt hoe klei in veen het mechanistisch begrip beïnvloedt.

Programmacoördinatie

Binnen het VIPNL-thema Klei in Veen wordt op regionaal niveau getest wat de mogelijkheden zijn van deze alternatieve aanpak binnen het Nationaal Veenplan en de Regionale Veenweide Strategieën van provincies.

Inhoudelijk trekker:

Maaike van Agtmaal, Louis Bolk Instituut.

Deel dit thema