Overlagen

Overlagen: het afdekken van veenlagen

Een mogelijke maatregel om oxidatie van veen en de daarmee vrijkomende broeikasgassen tegen te gaan, is het afdichten van de veenweidebodem. Eén van de technieken die daarvoor gebruikt kan worden overlagen’: het opbrengen van extra lagen om de veenlaag af te dekken. Als het veen niet meer is/wordt blootgesteld aan de open lucht, remt dat de oxidatie af.

Deze methode om veen af te dekken maakt gebruik van klei of een andere grondsoort die elders over is. In dit project wordt onderzocht of dit zogeheten ‘overlagen‘ de veenoxidatie vermindert, de emissie af laat nemen en of hiermee bodemdaling wordt voorkomen. Momenteel vinden er op verschillende locaties in Friesland, Groningen, Overijssel, Utrecht en Zuid-Holland proeven plaats met een gefaseerde aanpak, om zo verschillende manieren en fasen van overlagen te testen en in kaart te brengen.

Proeven met overlagen

Om de klimaatdoelstelling in het veenweidegebied te halen, worden verschillende maatregelen onderzocht waaronder vernatting. In gebieden waar aanpassing van het waterpeil ‘om verschillende redenen niet mogelijk is niet mogelijk is (zoals in het noordelijk veenweidegebied), kunnen bodemmaatregelen worden ingezet. Overlagen is een innovatieve bodemmaatregel waarbij de veenbodem wordt afgedekt met klei of een andere grondsoort. Onderzocht wordt in hoeverre met de afremming van veenoxidatie een vermindering van broeikasgasemissies wordt bereikt. Het onderzoek richt zich ook op het effect van de maatregel op de inklinking van de bodem. De boven op de veenlaag aangebrachte lagen zijn afkomstig van elders, zoals partijen klei uit de akkerbouw in de Noordoostpolder of baggerslib uit de Eems-Dollard.

Onderzoek naar het effect op veenoxidatie en bodemkwaliteit

Om het effect van overlagen op de uitstoot van broeikasgassen in veenweiden te kunnen bepalen, wordt deze maatregel binnen VIPNL verder onderzocht. Binnen de reguliere praktijk wordt grond op de veenlagen opgebracht als methode om veengrond op te hogen. Proeven hiermee vinden momenteel plaats in Friesland, Groningen, Overijssel, Utrecht en Zuid-Holland. In alle gevallen zijn demovelden aangelegd om de uitwerking van verschillende soorten overlagen te kunnen monitoren. Inzicht in de effecten van de diverse manieren waarop de veenlagen afgedekt kunnen worden, levert regionale referentiegegevens op. Door die op nationaal niveau samen te brengen, coördineert VIPNL een gedetailleerd beeld ervan het instrumentarium waarmee veenoxidatie kan worden tegengegaan.

Programmacoördinatie

Binnen VIPNL wordt gewerkt met verschillende thema’s. Overlagen is er daar één van. Dit thema test op regionaal niveau wat de mogelijkheden zijn van deze alternatieve aanpak binnen het Nationaal Veenplan en de Regionale Veenweide Strategieën van de verschillende provincies met veenweidegebieden. De afstemming met andere thema’s binnen VIPNL en de financiële coördinatie en verantwoording ligt bij VIPNL. Naast de programmacoördinatie en -integratie verzorgt VIPNL ook de communicatie rondom de diverse projecten.