Revisit WIS

Wat is Revisit WIS?

Revisit WIS is een initiatief van het VIC (met PPP Agro Advies en Waaloord VOF) binnen het VIPNL-programma. Het richt zich op het verbeteren van de levenscyclus van waterinfiltratiesystemen (WIS) in Nederlandse veenweidegebieden. Waterinfiltratiesystemen zijn inmiddels een beproefde maatregel in agrarische veenweiden om bodemdaling en CO2-emissie door veenoxidatie te verminderen, doordat zij de grondwaterstand in graslandpercelen in drogere perioden verhogen. Hoewel deze techniek al op veel plekken wordt toegepast, komen in de praktijk diverse uitdagingen en knelpunten om de hoek kijken. Denk aan: uiteenlopende kwaliteit en duurzaamheid van materialen, de precieze dimensionering, verminderde infiltratie/verstopping van buizen en omhulsel en andere beheer- en onderhoudsaspecten, wijze van monitoring van effecten, etc.

De kernvragen van Revisit WIS zijn: wat is er  – binnen de levenscyclus – te verbeteren aan installatie, beheer en onderhoud van actieve en passieve waterinfiltratiesystemen, al lerende uit de praktijk? Hoe is daarmee de kans op succes te verhogen en zijn zorgen over de grootschalige toepassing van dit soort systemen te verminderen? En hoe bereiken we gebruikers en financiers van dit soort maatregelen met deze inzichten en welke concrete adviezen kunnen we hen meegeven over installatie, beheer en onderhoud van deze systemen?

Het doel van dit programma is om de uitdagingen aan te gaan en, samen met deskundigen (zie begeleidingscommissie) en stakeholders, praktijkervaringen te inventariseren en concreet aan pragmatische oplossingen te werken. Het gaat om zowel de passieve (zonder pomp; onderwaterdrainage), actieve (met pomp; drukdrainage) systemen als systemen die via peilbeheer worden aangestuurd (peilgestuurde systemen). Een en ander wordt verwerkt in een praktische gebruiksgids WIS die, breed toegankelijk, wordt gedeeld in samenwerking met het Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (KBF).

Waarom is het belangrijk?

WIS is een concrete maatregel ter vermindering van bodemdaling en CO2-emissie in agrarisch gebruikte veenweidegebieden (graslandpercelen). Het nu onderzoeken van knelpunten en werken aan oplossingen voor pragmatische toepassing, functionaliteit en duurzaamheid (levenscyclus), draagt bij aan een gedegen voorbereiding van een grootschalige en kwalitatief goede toepassing van WIS in de toekomst.

Door knelpunten aan te pakken in de levenscyclus van WIS, zoals installatie, beheer en onderhoud, kan Revisit WIS bijdragen aan een efficiënter functioneren, bredere acceptatie en grootschalige toepassing van deze technieken. Dit is essentieel om de impact op de aanpak van bodemdaling en klimaatopgaven in veenweidegebieden te vergroten. Ook biedt het programma innovatieve oplossingen en praktische handvatten, wat niet alleen de werking van de systemen ten goede kan komen, maar ook het vertrouwen versterkt bij gebruikers, zoals agrariërs en waterbeheerders. Er is nog geen ander onderzoeksproject waarin kennis en ervaring over toepassing en functioneren van WIS uit het gehele Nederlandse veenweidegebied samenkomen en worden verspreid.

Thematrekker

Rienk Schaafsma (Waaloord)

E-mailadres:
rienk.schaafsma@waaloord.nl

Inhoudelijk trekker
Wim Honkoop (PPP Agro)

Projectondersteuner/ -adviseur
Luuk Boere (PPP Agro)

  • Idse Hoving (WLR-WUR)
  • Jan Strijker (Provincie ZH)
  • Jacco Hoogewoud (Provincie Utrecht)
  • Tim van der Kuijl (Ministerie LVVN)
  • Henk van Hardeveld (AGV)
  • Harm de Jong / Astrid Riebel (HDSR)
  • Jouke Velstra (Fixeau)
  • Marco Laan (Aequator)
  • Arjan van Diemen (Collectief Lopikerwaard)
  • Martin van den Hoeven en Kees Vroege (ANV Lange Ruige Weide)
  • Youri Egas (VIC)
  • Klaas Kooistra
  • Nico Viersen (VIPNL/gemeente De Fryske Marren)
  • Niek Bosma (Wetterskip Fryslân)
  • Ministerie LVVN
  • Provincie Zuid-Holland
  • Provincie Utrecht
  • Melkveehouders / grondeigenaren veenweiden
  • Waterschappen
  • Agrarische adviseurs
  • Agrarische collectieven
  • Producenten drainage-/infiltratietechnieken
  • Aannemers
  • Provincies
  • Onderzoeksinstellingen veenweiden en landbouw
  • Ministerie LVVN
  • Deelnemers aan VIPNL
  • Kenniscentrum Bodemdaling en Funderingen (KBF)

DISCLAIMER

Het Revisit WIS-programma is een onderzoeks- en innovatieproject dat zich richt op het verbeteren van waterinfiltratiesystemen (WIS) in (agrarische) veenweidegebieden. De geïnventariseerde methoden en oplossingen zijn gebaseerd op praktijkervaring en wetenschappelijk onderzoek voor zover voorhanden en bevinden zich in een ontwikkelingsfase. De resultaten en aanbevelingen die voortkomen uit dit programma kunnen variëren afhankelijk van lokale omstandigheden, technische beperkingen en het gebruik van de systemen in de praktijk.

De informatie en inzichten uit dit programma kunnen richting geven aan besluitvorming van toepassing van WIS, maar bieden geen garantie op specifieke resultaten. Toepassing van de voorgestelde verbeteringen vereist zorgvuldige afstemming op lokale behoeften en kan aanvullende expertise vereisen.

De betrokken organisaties en onderzoekers kunnen niet verantwoordelijk worden gesteld voor eventuele nadelige gevolgen van beslissingen of implementaties op basis van dit programma, inclusief eventuele economische verliezen, technische problemen of onverwachte effecten op het waterbeheer. Gebruikers van de resultaten wordt geadviseerd om deze combinatie met lokaal onderzoek en alleen na overleg met deskundigen te gebruiken.

Voorlopige resultaten

  • Klimaat en milieu

    WIS is een beproefde methode om veenoxidatie met hogere grondwaterstanden in veengebieden te verminderen. Daarmee wordt de emissie van broeikasgassen verminderd en bodemdaling geremd.

    Lees meer

  • Ondernemers

    WIS wordt toegepast met en door agrarische ondernemers, drainagebedrijven en agrarische adviseurs in samenspel met de waterbeheerder. Revisit WIS daagt hen uit tot innovatieve verbeteringen en werking van deze systemen.

    Lees meer

  • Maatschappij

    WIS draagt, bij juiste toepassing en beheer, bij aan een toekomstbestendige landbouw die werkt aan maatschappelijke doelen zoals klimaat, bodemdaling, biodiversiteit.

  • Water

    WIS wordt al enige tijd toegepast als werkende (grond)watermaatregel. Dit project richt zich op de life cycle en praktisch functioneren van deze maatregel, studies over effecten op de regionale waterhuishouding (wateroverlast, zoetwatervraag, waterkwaliteit/KRW) worden in andere verband opgepakt.

Wet- en regelgeving

Voor de aanleg en procescertificering van WIS zijn er momenteel een tweetal KIWA-richtlijnen. Praktische resultaten uit het Revisit WIS-programma kunnen doorwerken in dergelijke (nieuwe en/of geactualiseerde) richtlijnen.

meer over dit thema:

Laatste nieuws en artikelen zullen in de toekomst worden toegevoegd.

Stand van zaken

De indruk bestaat dat WIS-pilots in de praktijk met wisselend succes verlopen. Mogelijk werken bepaalde (oudere) systemen niet goed, wat leidt tot zorgen over de effectiviteit ervan. In sommige gevallen zijn de oorzaken duidelijk te achterhalen. In het verleden, voordat de KIWA-richtlijn voor de aanleg van WIS werd geïntroduceerd, zijn systemen mogelijk op verkeerde hoogtes, met onvoldoende vlakligging of op verkeerde onderlinge afstanden aangelegd. In andere gevallen is het lastiger om de oorzaak te achterhalen. Lokaal kunnen verstoppingen optreden. Het kan ook zijn dat noodzakelijk onderhoud en beheer niet goed zijn geregeld en er geen monitoring plaatsvindt.

Ondertussen ontwikkelt de praktijk allerlei praktische oplossingen voor de bovengenoemde uitdagingen. Voorbeelden hiervan zijn de ontwikkeling van drainagebuizen op basis van biologisch afbreekbaar materiaal, het opzetten van praktische monitoringprogramma’s en onderzoek naar de infiltrerende werking van drainagebuizen.

Resultaten van Revisit WIS kunnen de overgang van (opgeschaalde) pilots (fase 0) naar implementaties in het bedrijf (fase 1) van WIS ondersteunen.

TIJDLIJN

Pilotlocaties

1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
1

Zegveld

2

Polder Zeevang

3

Polder Lange Weide

4

Polder Stein

5

Polder Ronde Hoep

6

Polder Vlist

7

Zuid-West Fryslân

8

Rouveen

9

Polder Spengen

10

Alblasserwaard-Vijfheerenlanden

11

Krimpernerwaard

Relatie met andere VIPNL thema’s

Revisit WIS richt zich op onderzoek over WIS als (grond)water maatregel in agrarische veenweiden. Het heeft daarmee een relatie met de andere water- en agrarisch georiënteerde VIPNL-thema’s ‘Boeren op Hoog Water’, ‘Druppelinfiltratiesystemen (DIS)’ en ‘Greppelinfiltratie’.

CONTACT

Rienk Schaafsma (Waaloord)

E-mailadres:
rienk.schaafsma@waaloord.nl