Impactstudie verhogen grondwaterstand veenweiden
Aanleiding en doel
De studie, uitgevoerd voor de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht, onderzoekt de impact van het verhogen van de grondwaterstand en het oppervlaktewaterpeil in veenweidegebieden (20-40 cm onder maaiveld). Dit is in lijn met klimaatdoelen om CO2-uitstoot te reduceren, zoals beschreven in de Kamerbrief Water en Bodem Sturend (2022). Het rapport dient als basis voor bestuurlijke beeldvorming en vervolgonderzoek.
Aanpak en scenario’s
Vier scenario’s zijn onderzocht:
- Huidige situatie (2022)
- Grondwaterstand op 40 cm zonder waterinfiltratiesysteem (WIS)
- Grondwaterstand op 30 cm met WIS
- Grondwaterstand op 20 cm met WIS
Belangrijkste resultaten
- Met een peil van 30 cm + WIS kan de klimaatdoelstelling van 274.870 ton CO2-reductie per jaar gehaald worden.
- Hogere waterstanden verminderen CO2-uitstoot, maar leiden tot:
- Meer wateroverlast en uitspoeling (slechtere waterkwaliteit).
- Hogere wateraanvoerbehoefte, wat in droge zomers problematisch kan zijn.
- Verminderde agrarische winstgevendheid, met grote financiële gevolgen voor melkveehouders.
Regionale verschillen
De effecten en efficiëntie van maatregelen verschillen per gebied. Zo zijn gebieden als Alblasserwaard en Krimpenerwaard effectief voor grote CO2-reductie, terwijl andere gebieden minder bijdragen. Maatregelen moeten dus per deelgebied worden afgestemd.
Beperkingen van de studie
De verkenning richt zich alleen op klimaatdoelen. Effecten van functieverandering (landbouw naar natuur), woningbouw en infrastructuur zijn niet onderzocht. Ook kosten-batenanalyses ontbreken, ondanks de vermoedelijk hoge kosten voor inrichting, compensatie en infrastructuur.
Conclusies en aanbevelingen
- Het rapport biedt bouwstenen voor beleid, maar geen concrete besluiten.
- Niets doen is geen optie; verdere vertraging moet worden voorkomen.
- Bestuurlijke acties moeten per gebied worden afgestemd op haalbare oplossingen en draagvlak.
Kortom
De studie biedt waardevol inzicht in de effecten van hogere grondwaterstanden, maar roept vervolgonderzoek op naar sociale, economische en functionele gevolgen. Start met maatregelen in gebieden waar oplossingen evident zijn en draagvlak bestaat.
Je kan het rapport hier lezen: Impactstudie verhogen grondwaterstand veenweiden
