CO₂ Verwaarding

Wat is CO₂-verwaarding?

CO₂-verwaarding is een concept dat draait om het economisch tot waarde brengen van de preventie of reductie van CO₂-uitstoot en het stimuleren van CO₂-vastlegging. Het doel is om klimaatmaatregelen financieel aantrekkelijker te maken voor grondeigenaren, zoals boeren en natuurorganisaties. In veenweidegebieden betekent dit vaak het verhogen van het waterpeil om de uitstoot van CO₂ door veenafbraak te verminderen. Deze uitstootreductie wordt gekwantificeerd en vertaald naar koolstofcertificaten die kunnen worden verhandeld via de vrijwillige koolstofmarkt.

Het idee achter CO₂-verwaarding is dat boeren en landeigenaren een nieuwe bron van inkomsten kunnen genereren door bij te dragen aan de uitstootreductie van broeikasgassen. Via platforms worden certificaten verkocht aan bedrijven of organisaties die willen investeren in klimaatprojecten. Het systeem is nog in ontwikkeling, maar wordt gezien als een kansrijk verdienmodel dat bijdraagt aan klimaatdoelen en de transitie naar duurzamere landbouwpraktijken in veenweidegebieden.

Waarom is het belangrijk?

CO₂-verwaarding is belangrijk omdat het meerdere maatschappelijke, economische en ecologische doelen ondersteunt. Het biedt een concreet en financieel aantrekkelijk mechanisme om klimaatdoelen te behalen door CO₂-reductie en -vastlegging in veenweidegebieden te stimuleren.

Veenweidegebieden stoten grote hoeveelheden CO₂ uit door veenoxidatie, een proces dat verergert door verlaging van grondwaterpeilen. Het verhogen van het grondwaterpeil kan de uitstoot aanzienlijk verminderen, maar brengt ook kosten en uitdagingen met zich mee voor boeren en grondeigenaren. CO₂-verwaarding maakt het mogelijk om deze maatregelen rendabel te maken door de uitstootreductie van CO₂ te vertalen naar verhandelbare certificaten.

Daarnaast zorgt CO₂-verwaarding ervoor dat de vrijwillige koolstofmarkt groeit en professionaliseert, waardoor meer bedrijven en organisaties hierin kunnen investeren. Dit helpt niet alleen bij het behalen van nationale en internationale klimaatdoelstellingen, maar ondersteunt ook de transitie naar duurzame landbouw en natuurbeheer. Bovendien biedt het boeren een nieuw verdienmodel, wat cruciaal is in een tijd waarin traditionele landbouwpraktijken onder druk staan.

Kortom, CO₂-verwaarding is belangrijk omdat het een innovatieve manier biedt om economische prikkels te koppelen aan klimaatmaatregelen, terwijl het tegelijkertijd bijdraagt aan duurzaam landgebruik en de bescherming van kwetsbare ecosystemen.

Thematrekker

Janneke Wolkorte (De Natuur en Milieufederaties)

E-mailadres:
j.wolkorte@fmf.frl

Onderzoeksleider
Arnoud de Vries (Natuurlijke Zaken)

Kwartiermaker
Heleen Klinkert Valdalkar (Nieuw Groen)

PARTNERS

Provincie Fryslân
Kennisinstellingen
Stichting Nationale Koolstofmarkt
Platform CO2 neutraal

STAKEHOLDERS

Ministerie LVVN
Landbouw in de veenweiden
Landbouworganisaties waaronder LTO
Grondeigenaren / verhuurders in de veenweiden
Natuur en landschapsorganisaties
Provincies
Waterschappen
Kennisinstellingen
(potentiële) kopers van koolstofcertificaten
(potentiële) indieners van projecten

DOWNLOADS

volgt gedurende het onderzoek

DISCLAIMER

Hoewel CO₂-verwaarding veel potentie heeft als instrument voor klimaatmaatregelen en duurzame verdienmodellen, zijn de resultaten afhankelijk van verschillende factoren zoals lokale omstandigheden, beleidsontwikkelingen en marktdynamiek.

De informatie en methodieken die binnen dit programma worden ontwikkeld, dienen als richtlijn en ondersteunen de besluitvorming. Ze zijn echter geen garantie voor specifieke resultaten. Toepassing van CO₂-verwaarding vraagt om zorgvuldige afstemming op de lokale situatie en kan aanvullende expertise en aanpassingen vereisen.

Gebruikers van de methodieken worden geadviseerd om de voorgestelde maatregelen te combineren met aanvullend onderzoek en overleg met relevante experts en stakeholders. Het succes van CO2-verwaarding hangt mede af van voortdurende innovaties, marktontwikkeling en passende wet- en regelgeving.

Voorlopige resultaten

Klimaat en milieu
Het NOBV werkt aan het registratiesysteem SOMERS 3.0; een model om onder gestandaardiseerde omstandigheden de historische, huidige en toekomstige uitstoot van broeikasgassen in veenbodems en moerige bodems te bepalen. Bestaande en nieuwe methoden worden ontworpen op basis van de laatste inzichten van dit model.

Uit de methode moet blijken wat de additionele emissiereductie is, die een project behaald. Modellen als SOMERS en praktijkonderzoeken zorgen ervoor dat deze inschatting aan de voorkant zo realistisch mogelijk kan worden gemaakt.

Lees meer

Ondernemers
Verkoop van vrijwillige koolstofcertificaten verloopt veelal via tussenorganisaties. Voor regionale in Nederland geproduceerde koolstofcertificaten is hiervoor het platform CO₂-neutraal (www.platformco2neutraal.nl) opgericht.

Dit platform zorgt voor de transacties tussen aanbieders en kopers van koolstofcertificaten. Ervaringen van het handelsplatform Platform PlatformCO2Neutraal Neutraal maken duidelijk dat er momenteel meer vraag is dan aanbod. Daarnaast is er een groeiende interesse van melkveehouders om mee te doen.

Lees meer

Maatschappij
Het waterpeil in veenweidegebieden moet omhoog om de CO₂-uitstoot te verminderen. De vernatting maakt dat het gebied op een andere manier gebruikt en mogelijk ingericht moet worden. Dit kan voor sommige betrokkenen nadelige gevolgen hebben. PlatformCO2Neutraal kan uitkomst bieden als een toekomstbestendig nieuw verdienmodel.

Aan de andere kant kijken we kritisch naar de vrijwillige koolstofmarkt. Er is onvoldoende regelgeving waardoor er kans is op greenwashing. Ook is het nadrukkelijk niet de intentie ondernemers met de aankoop van PlatformCO2Neutraal -certificaten te ontslaan van hun inspanningen om actief hun PlatformCO2Neutraal -uitstoot te verminderen. Bij de ontwikkeling van de vrijwillige koolstofmarkt, vragen we nadrukkelijk aandacht voor deze issues bij alle stakeholders.

Lees meer

Meer over thema

Op dit moment is er nog geen nieuws over dit thema.

Innovatiefunnel

Meer informatie over de funnel

Stand van zaken

Het project bevindt zich momenteel in fase 0 van de innovatiefunnel: opgeschaalde pilots.

Afgelopen tijd is op kleine schaal praktijkervaring opgedaan met de Valuta voor Veen-methode. Valuta voor Veen (VvV) is een initiatief dat zich richt op het verminderen van CO₂-uitstoot in veengebieden, terwijl de agrarische functie van het land behouden blijft. In alle vijf veenweideprovincies lopen VvV-projecten. Vanuit Friesland zijn er al projecten waarvoor certificaten zijn uitgegeven.

TIJDLIJN

2025

Volgt

Vorige Volgende

Pilotlocaties

Het onderzoek zal zich richten op de provincies: Fryslân, Noord- en Zuid Holland, Utrecht en Overijssel.

Relatie met andere VIPNL thema’s

CO₂-verwaardig raakt aan projecten waar met innovatieve oplossingen additioneel CO₂ wordt vastgelegd. Oplossingen die opschaalbaar en kopieerbaar zijn, komen in aanmerking te worden vertaald naar een methode. Gereduceerde CO₂-uitstoot en CO₂-vastlegging binnen het betreffende project kan op deze manier extra waarde opleveren.

In de uitvoering zijn er nauwe contacten met de VIPNL-thema’s Natte Teelten en Boeren op hoog Water, om de opgedane ervaringen te delen onder andere in de bij deze thema’s in ontwikkeling zijnde rekentools.