Nieuw thema Veen aan Zee van start

De zeespiegel stijgt en de bodem daalt. West-Nederland heeft in toenemende mate last van verzilting. Daarnaast is er in de zomer steeds minder zoetwater beschikbaar. Kun je misschien brakwater gebruiken om veenweidegebieden te vernatten? Dat gaan we uitzoeken in het thema Veen aan Zee.

Landbouw met brakwater? Zo gek is die gedachte niet. Vóór de aanleg van de Afsluitdijk had heel Noord-Holland brakwater. Er graasden koeien en er kwam lekkere  kaas vandaan.

Bovendien zorgt verzilting in West-Nederland voor toenemende problemen. Slechts 0,8% van al het water op aarde is beschikbaar zoetwater. 97% van het water op aarde is zout. Het is de moeite waard om te kijken of je het probleem van de toenemende verzilting kunt omzetten in een kans.

Onderzoek als drietrapsraket

Eerst willen we weten wat brakwater doet in de veenweidebodem. Hoe reageren micro-organismen? Wat is het effect van zout op veenafbraak? Is het effect van verbrakking blijvend of tijdelijk?

Daarnaast willen we natuurlijk graag weten welke gevolgen verzilting heeft voor de veehouderij, de teelt van gewassen en de biodiversiteit. Hoe kan de landbouw nog functioneren?

De vervolgvraag is: wat betekent dit voor het watersysteem? Kun je het systeem zo inrichten dat zoet- en zoutwater naast elkaar bestaan? Wat betekent dat voor het landschap? En hoe gaan we het organiseren met elkaar?

Eerste onderzoeken van start

In januari zijn we begonnen met een aantal landschapssnedes: doorsnedes door de meest representatieve veengebieden en de waterhuishouding. Deze zijn bedoeld om het (geo)hydrologische systeem in de vingers te krijgen. Hoe stroomt het grond- en oppervlaktewater in de huidige situatie, waar is nu al sprake van verzilting en in welke mate? Maar ook: waar komt het zoete water vandaan in tijden van droogte? Er worden zes snedes gemaakt op zes plekken in Nederland die verschillen in onder andere bodem en hydrologie.

Het NOBV doet in het lab onderzoek naar wat er gebeurt met micro-organismen en broeikasgasuitstoot door verschillende veenmonsters te mengen met brak water. Ook starten we een praktijkproef: in het Ilperveld leggen we vakken aan met verschillende mate van verbrakking.

We werken in dit thema samen met een aantal onderzoeksinstellingen en landschapsarchitecten. Meer hierover lees je in de themasheet.